Akvaryum & Balık

Balıkların Organ ve Duyuları

2.9/5 - (8 votes)

Tat alma organı

Balıklarda tat alma ise cisimcikleri farinkste, dudaklarda, burun epitelinde, bıyıkların uçlarında, baş derisinde yerleşmiş olduğu gibi bazılarında ise ağızda yerleşmiştir. Balıklarda dil bulunmaz. Olanlarında da dil çok iyi gelişmemiştir. Sazanların ağızları içinde çok kalın kastan yapılmış yastık şeklinde yapı bulunmaktadır. Bu organ tat alma işine yarar. Balıklar bazı maddeleri memelilerden çok daha iyi ayırt ederler.

Dokunma duyusu

Dokunma duyusunda bıyıkların rolü çok büyüktür. Bıyıklar tat almanın yanı sıra, besin bulma ve dokunma organı olarak da işlev görürler.

Balıkların baş, gövde ve yüzgeç derilerinin üstünde tomurcuk ya da çukurcuklar halinde küçük duyu organları da mevcuttur. İçlerinde sinir uçları dallanmıştır. Görevleri ise; yaklaşan düşmanı, sıcaklık değişimini ve besin ve tuzluluğunu hissetmektir. Duyuda yan organın da etkisi çok önemlidir. Bir takım  derin deniz balıklarının yüzgeç ışınlarından dolayı uzamış olan bazı kısımlarında duyu organları yer almaktadır.

İşitme ve yan organ

Balıklarda dış ve orta kulak bulunmaz. İşitme organı ise bir kapsül içinde bulunan iç kulaktan ibarettir ve sudaki ses titreşimlerini de idrak ederler. Bu işitme organına ise labirent adı verilir. İşitmede ve dengenin sağlanmasında da etkili olduğu gibi, ağırlık ve yerçekimi tespitinde de önemli bir rol oynar. İçlerinde, kalsiyum karbonattan yapılmış otolit adı verilen cisimcikler bulunur. Bazı balıklarda, hava kesesinin ön kısmının iki yanında iç kulakla bağlantılı dörder adet kemikçik bulunur. Weber cihazı adını alan bu sistem, ses dalgalarını ve basınç değişimini iç kulağa ileterek daha iyi işitmeye yardımcı olur. Küçük frekanslı titreşimler, yanal çizgi sistemiyle anlaşılır. Bu, vücudun yanlarından derinin altına uzanan içi mukusla dolu çift kanaldır. Belirli sıklıklarla, bu kanalı pulların arasından ya da ortasından dışarı bağlayan yollar ve bu yolların ucunda ise içinde sıvı ve sinir hücreleri bulunan bir torba bulunmaktadır. Sudaki titreşimler de bu sıvıya geçerek sinir hücreleri tarafından anlamlandırılır. Bu mesaj daha sonra sinirler yoluyla beyne gönderilir.

Bir balığın hareketinin doğurduğu titreşimleri, yanındaki balıklar bu şekilde duyarlar. Yan organ, çok alçak frekanslı titreşimleri duyup işitmeye yardımcı olmakla birlikte, sıcaklık ve soğukluk farklarını, su akıntısının yönünü de tespit ederler. Yan organ aynı zamanda işitmede de yardımcı olmaktadır. Ses ve basınç dalgaları tespit edilebilir. Kemikli balıklarda da vücudun iki yanında solungaçlardan kuyruğa kadar uzanmaktadır.

Koku duyusu

Balıklarda burun, solunum için değil de suda çözünen kimyasalları koklamaya yarayan bir duyu organıdır. Koku duyma kapsülleri üst çene üzerinde bulunan bir çift burun çukuruna yerleşmiş olarak bulunur. Koku maddelerini taşıyan su burun deliklerine girip çıkarak, koklama kapsüllerini yalama yoluyla sinirleri uyarır. Bu duyu ise köpek balıkları gibi bazı balıklarda oldukça güçlüdür. Köpek balıkları kan kokusunu yüzlerce metre uzaktan dahi alabilirler.

Yorum Yaz