Civcivin yumurtanın sarısından meydana geldiği sanılırsa da, aslında yumurtanın sarısı dünyaya gelecek olan civcivin besin deposundan başka bir şey değildir.
Yumurtanın içinde bir mucize gizlendiğinden haberiniz var mıydı? Genel olarak yumurtanın önce kabuğu dikkatimizi çekse de asıl yumurta kabuğun içindeki kısımdadır.
Kuşların yumurtaları öbür canlıların da başlangıcı olan yumurtalardan aslında pek de farklı değildir. Balinadan salyangoza, kızböceğinden geyiğe hatta insan da dahil olmak üzere bütün canlılar hayata yumurta olarak başlarlar. Yumurtaya dünyanın ilk mucizesi olarak bakmak yerinde olur.
Kuş yumurtası sarısının civciv olduğu sanılsa da yumurtanın sarısı civcivin besin deposundan başka birşey değildir. Yumurta dişi kuşun yumurtalığında olgunlaşır olgunlaşmaz içindeki hayat daha kabuk oluşmadan başlar. Önce yumurtanın içindeki peltemsi kısmı saran ince, fakat sağlam zar oluşur. sonra kireçli kabuğun oluşmasıyla yumurta yumurtlanmaya hazır hale gelir.
Yumurtlanma olayıncan önceki son eylem kabuğa renk verilmesidir. Yumurta kabuğunun rengi varsa bu kuşun kanındaki salgılar ile döküntü maddelerinden gelir.
Yumurta nereye yumurtlanırsa yumurtlansın, hatta dişi kuş tarafından başka yere sürüklense bile, içindeki beyaz düğümün tepesinde bulunan minik civciv daima tepede kalır ve böylece kuşun vücudunun bütün sıcaklığını alır.
Civcivin yumurtadan çıkması gagasının tepesindeki kemiğimsi sivrilik sayesinde kolaylaşır. Bu sivrilik en önemli görevini yerine getirdikten sonra düşer.
Genç kuş bunun ardından akciğerlerini hava ile doldurur, hayatında ilk defa soluk alır. Kanının dolaşımı başlar, vücut ısısının da normal dereceye yükseltilmesiyle birlikte faal hayata girmiş olur.
Yumurtanın şeklinin genel olarak oval oluşu da başlı başına bir mucizedir. Hem boyuna hem enine pek kuvvetli oluşu annenin yüküne dayanmasını sağlamaktadır.
Yumurtalar, bu oval şekil sayesinde küçük bir yuvanın içinde, başka bir şekilde olduklarında kaplayacakları yerden daha az yer kaplamaktadırlar. Anne kuluçkaya oturmadan önce çok defa yumurtalara sivri uçları merkeze dönük olmak üzere şekil verir.
Yuvarlak veya yuvarlağımsı yumurtala, kolayca yuvarlanamayacakları düz bir yere veya bir deliğin içine yumurtlanırlar.
Kayaların üzerinde yuva yapan karabatağa benzer deniz kuşlarının uzunca yumurtaları, kayanın kenarlarından aşağı düşmelerine sebep olacak şekilde öne yuvarlanmak yerine kendi etraflarında dönerler.
Yumurtanın büyüklüğü hayat şartlarına ve ait olduğu kuşun cinsine göre değişiklik gösterir. Ekseri kuşlar zaman zaman anormal derecede küçük yumurtalar yaparlar fakat bu minik yumurtalar kısır ya da bozuk olduğundan gelişmezler.
Yumurtanın iriliği göreceği vazifeye olduğu kadar kuşun büyüklüğüne de bağlıdır. Ağaçlarda ve çalılarda düzgün yuvalar kuran kuşların yavruları ufak ve sayıca pek çok sayıda yumurtadan çıkarlar. Yuvası yerde olan kuşların yumurtalarının büyük oluşu ise, civcivlerinin yumurtadan çıkmadan önce tam gelişmiş olmalarının sonucudur. Bu gibi kuş yavruları yumurtadan çıkar çıkmaz yürüyebilir veya yüzebilirler.
Çoğu yumurtanın rengi ve üzerindeki şekiller yalnız kuş cinsleri arasında değil aynı kuluçka içerisinde bile değişiklik gösterebilir. Yalnız yumurtaların renginin bir özelliği de taşıdığı benekler ve lekeler sayesinde ortamdaki taşlar, kayalar ve toprak yığınlarına uyum sağlayarak yumurtayı dış etkenlerden korumasıdır. Karanlık yerlerde yumurtaların beyaz oluşu kuşun yumurtalarını bulabilmesini sağlamak ve bu bölgelerde yavru kuşu güneş ışınlarından korumaya ihtiyaç olmamasıdır.
Bütün bu gerçekler kuşlara ve yumurtalarına hayranlığımızı artırmakta ve ufacık bir yumurtanın kısa zamanda faal bir kuş haline gelmesi ardındaki esrarı kaldırmak yerine daha da derinleştirmektedir.
