Köpeklerde Ağız, Göz ve Kulak Hastalıkları

» Köpeklerde Göz Hastalıkları
» Köpeklerde Ağız Hastalıkları
» Köpeklerde Kulak Hastalıkları

KÖPEKLERDE GÖZ HASTALIKLARI

Konjunktiva İltihabı

Konjuktiva iltihabı göz kapakları içinde uzanan pembe dokunun şişmesidir. Göz ile göz kapaklarının birleştiren zar alt göz kapağının aşağıya üst göz kapağını da yukarıya çekerek görülebilir.

Nedenleri

Enfeksiyon (bakterisel, virütik, mantarsal) bu daha çok genç hayvanlarda görülür ve diğeri köpeklere de geçebilir.

Alerji.
Göz kapağındaki bozukluklar.
Gözyaşı üretiminin olmaması.
Kimyasal tahriş.
Yalancı nesne.

Gözdeki Belirtileri

Kızarıklık
Şişme
Çıkarma, akıntı (sulu, sümüksü, irin)
Acı veya kaşıntı

İlk yardım

Mümkün olduğunca çabuk, hayvanı bir veterinere tedavi ettirin.

Yuvasından Çıkmış Göz

Nedenleri

Bu zedelenmeler çoğunlukla travma yüzünden oluşur ancak, bunlar özellikle pekingese cinsi küçük burunlu ve büyük gözlü köpeklerin enselerinden şiddetle çekilmesi ve yakalarının çekilmesi nedeni ile de oluşabilir.

Belirtileri

Gözün bir ya da ikisinin yuvasından fırlaması

İlk yardım

1- Steril göz losyonu uygulayın veya gözü gazlı bir bez, steril göz losyonu sürülmüş temiz bir bez veya steril petrol bazlı bir göz mehlemi ile kaplayın. Bu hayvanınızı veteriner kliniğine götürürken gözü kurumakta korur
2- Hayvanı en çabuk şekilde bir veteriner kliniğine götürün. Gözü korumak için oldukça kısa bir zaman vardır, o yüzden geciktirmeyin
3- Hayvanın boynuna bir kayış takmayın. Yapabiliyorsanız. Hayvanı taşıyın.
4- Hayvanı gözünü kaşıması veya eşelemesine izin ermeyin.

Gözde Yabancı Nesneler

Yabancı nesneler genelde kornea (gözün dış katmanı) veya konjonktiva (göz kapaklarının içi ve göz çukurunun tüm kısımlarında uzanan yumuşak, pembe dokular) üzerindedir.

Nedenleri

Gözdeki yabacı nesnelerin en yaygını bitki parçalarıdır ama göze saplanmış daha birçok nesne vardır. Normalde nesneler ya uçan parçacıklar ya da bitkiye sürtünme yoluyla göze girer.

Dikkatli olunmalı; Başlarını araba camından çıkara köpekler uçan parçacıklardan yaralanabilir. Hayvanınızı hareket eden herhangi bir aracın içinde güvenli şekilde tutun ve asla hayvanı arkası açık bir pikabın arka bölümünde taşımayın.

Belirtileri

Şişme
Kızarıklık
Gözü eşeleme
Gözleri kısarak bakma
Sulanmış gözler
Belirgin yabancı nesne

İlk yardım

1- Gözün bol miktarda çeşme suyu veya steril tuzlu göz losyonuyla yavaşça yıkayın. ) Tuzlu steril göz losyonu daha çok tercih edilir; herhangi bir eczanede bulunabilir ve ilkyardım çantanızda mutlaka yer almalıdır.

2- Tüm yabacı nesnelerin gittiğinden emin olmak için gözü iyi bir ışık kaynağı ile inceleyin. Eğer nesneyi su akıtarak çıkaramıyorsanız, göz yuvarlağının deliyor gibi görünüyor veya göz çok tahriş olmuş görünüyorsa, köpeğinizi i derhal bir veterinere götürün.

Kiraz Göz

Kiraz göz üçüncü göz kapağı altındaki dokunun şişmesi ve dışarı çıkıntı yapması durumudur. Üçüncü göz kapağı normalde burnun yanında gözü kenarındaki daha alçak kapağın altında yer alır. Bu durum genç köpeklerde daha yaygındır.

Nedenleri

Türe özgü hastalıklar, (cocker spaniel gibi)
Göz enfeksiyonu.

Belirtileri

Üçüncü göz kapağı dışarı fırlar ve sürekli görülür.
Üçüncü göz kapağı kırmızı ve şiştir.

İlk yardım

Genellikle bu durum cerrahi müdahale ile bir veteriner tarafından düzeltilmelidir. Bazen ilaç tedavisi tek başına işe yarar ancak bu yalnız durum erken ele alınırsa mümkündür.

KÖPEKLERDE AĞIZ HASTALIKLARI

Ağzın temel görevi gıdaları aImak ve küçük parçalara ayırarak sindirim organlarına ulaştırmaktır. Dişler bu işlevin önemli bir parçasıdır. Doğumdan sonra birkaç hafta içinde süt dişleri çıkar. Süt dişleri geçicidir ve 28 adettir.

Bunlar zaman içinde düşerler ve yerlerine kalıcı dişler çıkar. Kalıcı dişler 7 aylık iken tamamlanır ve 42 adettir.

Diş değiştirme dönemlerinde arada sırada ağızda, ağrı olabilir veya hayvan diş düşünceye kadar yemek yemeyebilir.

Bu dönemdeki hayvanların ağzı mümkünse haftada 1-2 kez kontrol edilmelidir. Diş eti kaşıntısını gidermek için köpeğe çiğneyebileceği oyuncaklar, kemirme ipleri ile oynama fırsatı tanınmalıdır. Eğer 6 ayı geçmesine rağmen süt dişleri hala düşmediyse, veteriner hekime müracaat edilmelidir. Hekiminiz düşmemiş süt dişlerini çekerek, kalıcı dişlerin normal yerlerinden çıkmasına yardımcı olacaktır.Köpek 10 haftalık olduktan, sonra parmağınızla ve bir miktar enzimatik diş pastaları kullanarak diş etlerine masaj yaparsanız, ileride diş ve ağız temizliği konusunda zorluk çekmezsiniz.

Dişin Yapısı

Bir diş taç (dişin görünen kısmı) ve kök (dişetine gömülü kısmı) olmak üzere 2 kısımdan ibarettir. Diş en dışta mine tabakasıyla kaplıdır. Mine tabakası altta bulunan ve hassas bir tabaka olan dentini korur.

Dişin ortasında pulpa boşluğu vardır. Burada kan damarları ve sinirler bulunmaktadır. Diş çene kemiği içerisinde semen tabakasıyla tutunur. Taç kısmının tabanı dişetiyle örtülüdür. Kesici dişler ve köpek dişleri tek köklüdür ve kökü ile taç kısmı hemen birbirine eşittir. Önazı dişleri, üst son önazı dişi hariç 2 köklüdür. Azı dişler 3 köklüdür ve çekimleri zorluk arz eder.

Dişlerle İlgili Sorunlar

Düşmemiş Süt Dişi – Özellikle köpek, süt dişleri düşmez ve kalıcı dişlerin pozisyonunu bozarlar. Bunların 6 aydan sonra çekilmesi gerekir.

Plak – Dişin taç kısmı üzerinde gıda ve bakterilerin oluşturduğu filmdir. Eğer sert gıdalar (kuru mama gibi) ve fırçalama suretiyle uzaklaştırılamazsa, kalsiyum tuzlarının üzerinde birikimiyle diş taşları oluşur.

Tartar / Diştaşı – Kahverengi bakteri ve tuz birikimidir. Dişin çürümesine neden olabileceğinden, veteriner hekimce temizlenmesi gerekir.

Periodontal (dişeti) hastalıklar, dişlerinde plak veya tartar oluşumu yaşayan köpeklerde çok yaygındır.

Koruma – Sert yiyecekler ve kemik verilerek plak ve taş oluşumu önlenmeye çalışılmalıdır. Ancak, maalesef küçük ırk köpekler daha ziyade yumuşak gıdaları tercih ederler. Bu türlerde düzenli fırçalama yapılmalıdır.

Tedavi – Düzenli diş taşı temizliği, genel anestezi uygulanarak, veteriner hekimlerin çoğu tarafından yapılmaktadır. Daha kısa sürede ve daha iyi temizleme sağlamak için ultrasonik temizleyiciler de kullanılmaktadır. Ancak koruyucu bakım ve tedavilerin çoğu kez düzenli yapılamaması nedeniyle ciddi periodontal hastalık gelişmekte, diş etleri çekilmekte, enfekte olmakta ve çekimden başka çare kalmamaktadır.

Periodontal hastalık – Plak ve diştaşı sonucu diş etlerinde oluşan hastalıktır. Plak ve diş taşlarının dişetlerini tahriş ederek oluşturduğu yangıya gingivitis denir. Diş eti cebinde yerleşip, ilerleyerek dişin kaybına neden olabilir.
Diş Çürüğü – İnsanlardakine göre daha az sorun olmaktadır. Zaman zaman azı dişlerinde görülür. Özellikle fazla çikolata yiyen köpeklerin sorunudur. Dişin restoratif tedavisi gerekir.

Kırık Diş – Kavga, kaza ve sert cisimleri ısırma sonucu diş kırılabilir. Bu durumda kırığın ulaştığı seviye göz önünde bulundurularak diş dolgusu ya da kanal tedavisi yapılır.

Diş Bakımı Nasıl Yapılır?

Günlük Bakım

Günlük olarak dişlerin temizliği yapılmalıdır. Bu dişlerin, temizliğine yardımcı olacak gıdaların (örn., pres kemik) verilmesiyle de kolayca yapılabilir. Ayrıca piyasada satılan kuru mamalar da yararlıdır. Yaşlı hayvanlarda bunun yanı sıra dişlerin haftada 2 defa temizlenmesi yararlıdır. Parmağa takılan diş fırçaları ve yutulabilir nitelikte diş pastaları (macunları) bu iş için uygundur.

Periyodik Bakım

Eğer düzenli olarak diş bakımı sağlanıyorsa ilave bir periyodik bakıma gereksinim yoktur. Günlük bakım uygulanmayan ve yumuşak gıdalarla beslenen köpeklerin 6-12 ayda bir defa mutlaka dişleri veteriner hekime muayene ettirilmelidir. Diş üzerinde biriken plak ve taşların dişeti hastalıkları ve ağız kokusuna neden olacağı unutulmamalıdır. Böyle dişlerin ise veteriner hekim tarafından genel anestezi altında temizlenmesi gereklidir.

KÖPEKLERDE KULAK HASTALIKLARI

Kulak Hastalıklarının Belirtileri

1- Kulaktan gelen kötü koku.
2- Kulak veya başın artan oranda tırmalanması veya kaşınması.
3- Kulakta hassasiyet.
(Genelde kulakta hastalık sonucu oluşan ağrıdan kaynaklanır.)
4- Başın bir tarafının sürekli sallanması.
5- Siyah veya sarımsı renkte kulak akıntısı.
6- Kulak kanalı veya kulak kepçesinin kırmızımsı ve şişkin gözükmesi.
7- Davranışlarda durgunluk.
(Depresyon, aşırı duyarlılık gibi değişimler görülür.)
8- Kulakta aşırı miktarda koyu kahverengi kulak kiri birikir.
9- Denge ve duyma kayıpları ve hareketlerde uyumsuzluk.
10- Kanlı veya kahve çekirdeği kırıntısı şeklinde kulak akıntısı.

Kulak Hastalıklarının Nedenleri

Bazı köpek ırkları diğer köpek ırklarına nazaran kulak hastalıklarına daha yatkındırlar. Sarkık kulaklı veya kulak kepçesinin iç yüzü tüylü ırkları kulak hastalıklarına daha yatkındır. Köpeklerde alerjiler de kulak hastalıkları için risk oluşturmaktadır.

Kulak Hastalıkları

Dış kulak kanalının yangısına otitis externa, orta kulak yangısına otitis media denir. Bu hastalıklar genellikle bakteri ve mayalardan kaynaklanır. Kulak kirinin veya akıntısının aşırı birikmesi, kanalı tıkayan tüyler, kulak kanalına giren yabancı cisimler kulakta hastalıklara neden olurlar. Kulak enfeksiyonlarında nedeni ararken hızlı davranmak gerekir çünkü kulak enfeksiyonları evcil hayvanınızın rahatını ciddi bir şekilde bozar. Bakteriyel kulak enfeksiyonlarında antibiyotikler, mayalardan oluşan kulak enfeksiyonlarında antifungal ilaçlar kullanılır. Kulak hastalıkları bazı hormonal bozukların, alerjilerin veya genetik hastalıkların belirtisi olarak da açığa çıkabilir. Veteriner hekiminiz evcil hayvanınızı muayene ederek kulak hastalığının teşhisini koyabilir ve uygun tedaviye başlayabilir.

Kulak Uyuzu

Evcil hayvanlarda sıklıkla karşılaşılan ve hızlı bir şekilde bulaşan parazitlerdir. Şiddetli kaşıntı en sık karşılaşılan belirtidir. Kulak uyuz etkenleri siyah renkli, çok kolayca ufalanabilen, kahve telvesi görünümünde kulak akıntısına neden olur.

Kulak Kepçesinin Hematomu

Kanın kulak kepçesinde deri altında toplanmasıdır. Kulağa gelen sert darbeler, kulağın tırmalanması veya başın şiddetli sallanması kulakta hematoma neden olur.

Duyma Kaybı

Genellikle yaşlılık ile birlikte gelişir, travma, yüksek ses, enfeksiyonlar veya genetik bozukluklar sonucu sağırlık gelişebilir.

Kulak Hastalıklarından Korunma

Evcil hayvanların kulaklarını uygun solüsyonlarla temizlenmesi kulak sağlıkları için yeterli temel bir yöntemdir.

Kulak Damlası veya Pomatların Kedi ve Köpeklere Uygulanması

Kullanılacak maddelerin uygun dozunu hesaplamak için kullanma talimatlarını dikkatlice okuyunuz. Köpeklerde kulak kepçesi başın üst tarafında tutularak kullanılan madde kulak yolunun taban kısmına sıkılır. Kullanılan ilacın kulak yolunun derin kısımlarına ilerlemesi için kulağa nazikçe masaj yapılır.