Balıklar Hakkında Genel Bilgiler

Balıkların Latince isimleri Pisces poiklotermdir. Neredeyse sadece suda yaşarlar. Solungaçlarıyla solunum yaparlar, soğuk kanlıdırlar ve kalpleri iki odacıklıdır. Çoğunun vücudu pulludur ve genellikle yumurtayla çoğalan omurgalı hayvanlardır. Bazı türleri ise canlı doğurarak ürerle (lepistes, kılıçkuyruk, moli vb.). Örneğin tatlı su balıklarından olan Lepistes’in (Poecilia reticulata) yumurtaları anne karnında çatlarlar ve canlı doğumu gerçekleşir. Çiklitgillerdeyse kuluçka dişinin ağzında gerçekleşir. Ağzında yumurtaları çevirerek, mantarlaşmasını engelleyen dişi yumurtalar çatlayana kadar hatta yavrular serbest yüzmeye başlayana kadar onları ağzındaki kesesinde korunurlar. Balıklar su yaşamındaki en önemli varlıklardan kabul edilirler.

Bulunan en eski balık fosilleri 500 milyon yıllıktır. Günümüzün balıkları kemikli balıklar (Osteichthyes) ve kıkırdaklı balıklar –Chondrichthyes- olarak ikiye ayrılırlar. Bunlar gibi diğer iki grubu oluşturmuş olan Acanthodii (dikenli köpek balıkları)’nın ve Placodermi (Zırhlı balıklar) nesilleri 300-400 milyon yıl evvel tükenmiştir.

Bir kulakçık ve karıncıktan meydana gelen kalplerinde her zaman kirli kan bulunur. Kalpten çıkan kirli kan solungaçlarda temizlenir dolayısıyla da, vücutlarında temiz kan dolaşır. Ağızdan alınan su, solungaçlardan dışarı atılırken ise suda çözülmüş oksijen, osmozla kana verilir. Bu arada suda bulunan besinlerse yutulur. Köpek balıkların suyu hem ağızlarından hem de ilk solungaç yarığından alırlar. Tuzlu su balıkları su içtikleri halde tatlı su balıkları su içmemektedirler. Gerekli su ihtiyaçlarını solungaç zarlarından osmozla edinirler. Deniz balıkları içtikleri suların tuzunu böbrekleriyle değil, solungaçları yardımı ile ayırırlar. Balıklarda göğüs ve karın yüzgeçleri çifttir. Kuyruk, sırt ve anal yüzgeçleri tektir. Tek yüzgeçler birden fazla olsalar da simetrik çiftler oluşturmazlar.

Uçan balıklar ise gelişmiş olan göğüs yüzgeçlerini kullanarak bir iki dakika su üstünde uçabilirler. Yaşam alanlarında su kuruduğu zaman balçığa gömülüp akciğer solunumu yapan, sürünerek gölden göle geçen, kısa bir süre havada uçan, elektrik ve ışık üreten çeşitli balık türleri de mevcuttur. Balıkların pulları birbirleri üzerine kiremit gibi dizilmiştir, kaygan, kemiksi ve antiseptiktir. Antiseptik mukus salgısı üzerlerine yapışan bakteri ve sporları da yok eder.

Balıklarda harekette çok önemli rol oynayan farklı kuyruk tipleri mevcuttur. Çatallanmış kuyruk tipine difiserk, çatallı olup eşit parçalılara homoserk, köpek balıklarında olduğu gibi çatalları aynı olmayan kuyruk tiplerine de heteroserk denir.

Balıklar, omurgalı canlılar içerisinde sayıca en fazladır. Yapılan çalışmalarda balık türünün 40.000 kadar olduğu belirtilmektedir.

Balıkların günümüzde sportif olmaları ve akvaryumdaki değerleri yanında büyük bir protein kaynağı olmaları ticari değerini de arttırmaktadır. Balıkların yeryüzündeki dağılımları çok geniştir. Antarktika sularında, acı sularda, sıcak tropikal sularda, ışığın ulaştığı dağ derelerinde, tatlı sularda veya insanların bile henüz ulaşamadığı derin ve karanlık sularda yaşayabilmektedirler. Üç türlü beslenme görülür: Herbivor, karnivor ve omnivor. Sadece çenelerinde değil, bütün ağız boşluklarında ve yutaklarında şekil ve sıralanış olarak birbirinden farklı çok sayıda diş bulunur. Bu genellikle beslenme şekillerine göredir. Bazılarında farinks yani yutak dişleri gelişmiştir. Sadece Mersin balıklarında ve Demetsolungaçlılarda diş bulunmaz.