Kirpi bir gece hayvanıdır. Kirpiler boyu 30 santimden kısa olan, dikenlerle kaplı bir hayvandır. Fütursuz bir yürüyüşü vardır: Hızlansa bile sürati düşmanlarınınkine kıyasla azdır. Şişmanlığı ve etinin yumuşaklığı sebebiyle herhangi bir yırtıcı hayvan için seçme bir yemek olur.
Bütün mesele bu yemeği elde etmededir. Gece gezmeleri esnasında bir düşmanla karşılaşan kirpi, eğer yakın yerde bir barınak yoksa kaçmaya teşebbüs bile etmez. Öyle yapacak yerde, vücudunu topaç haline sokar ve başıyla ayaklarını bu topacın içine çeker. Böylece her türlü saldırıyı, tesirsiz kılan dikenli bir top halini alır.
Kirpi eti lezzetli olduğu için kirpinin pek çok düşmanı vardır. Ama vücudu sivri dikenlerle örtülü olduğundan, bu düşmanlarının pek azı kirpiye saldırmak cesaretini buiur. Bunlardan biri de tilkidir. Kurnaz tilki, kirpinin tortop olmasına aldırış etmeden yanına sokulur, onu bayır aşağı yuvarlayarak yakındaki bir su birikintisinin içine düşürür. Sonra da boğulmamak için açılan hayvana saldırarak, karın tarafından öldürür ve yemeye başlar.
KIŞ UYKUSUNA YATAR: Sonbahar sonlarına doğru havalar soğumaya başlayınca, kirpi de, birçok öteki yaratıklar gibi kışı derin bir uyku içinde geçirir. Toprak altındaki küçük bir kovuk, kirpi için eşi bulunmaz bir yuvadır.
KİRPİLER HAKKINDAKİ DOĞRU VEYA YANLIŞ İNANIŞLAR
ÜRKEK BİR HAYVAN: Kirpi çekingen ve ürkek bir hayvandır. Akşam hava karardıktan sonra yiyecek aramaya çıkan kirpi, bir düşmanıyla karşılaşınca hemen tortop olur ve sabırla düşmanının çekilip gitmesini bekler. Çünkü kirpi dikenlerini silâh olarak değil, sadece bir savunma aracı olarak kullanır.
Kirpiler, Avustralya ile Madagaskar’ın dışında bütün Eski Dünya’ya yayılmış vaziyettedir. Onları Yeni Dünya’nın hiç bir yerinde göremeyiz. Yüzyıllar boyunca birçok memleketlerde bu enteresan hayvancık hakkında türlü garip inanışlar yer etmiştir. Meselâ, Çin’in Hopei eyaletinin yerlileri size kirpinin kutsal bir hayvan olduğunu ve saygı görmesi gerektiğini söyleyeceklerdir. Avrupa’da ise kirpinin, ineklerin sütünü sağdığını birçok yerlerde duyabilirsiniz.
Kirpiler şüphesiz, annelerininkinden başka süt içmezler. Böcekler, hamam ve bok böcekleri, salyangozlar, sümüklü böcekler, solucanlar, kurbağalar, fareler, kuş yumurtaları ve yılanlarla karınlarını doyururlar. Daha doğrusu, yakalayıp öldürebilecekleri her türlü hayvanı yerler.
Barındıkları yer bakımından da zor beğenir değildirler. Kayaların içindeki bir oyuk, kıyıdaki bir delik veya içi oyuk bir ağaç gövdesi, ılık ve kuru oldukça onlara barınak vazifesi görebilir. Kirpi, kışları soğuk geçen ülkelerde kış uykusuna yatar.
