Kuşlar, sıra dışı anatomileri ve uçmak gibi çok özel yetenekleriyle gerçekten farklı canlılardır. Sadece uçabilmeleriyle değil, beslenmelerinden bakımlarına cinsiyetlerinden üremelerine kadar yaşamsal aktivitelerinin tamamı farklı ve özeldir.
Yalnız evcil kuşların değil, diğer bütün kuş gruplarında da herkesin zor fikir yürüttüğü konulardan biri olan cinsiyet ayrımı ve yöntemi, evcil kuşun türüne göre de farklılık gösterebiliyor.
Bu nedenle kuşlarda cinsiyet ayrımı şu yöntemle yapılabilir diye hepsini kapsayan bir yöntem ne yazık ki belirlemek imkansız. Yazımızda evcil kuşlarda cinsiyet ayrımının nasıl yapıldığını kuşun türüne göre anlatmaya çalışacağız.
Muhabbet Kuşlarında Cinsiyet Ayrımı
Kuşların belki de cinsiyeti en kolay ayırt edilebilen türlerinden biri olan muhabbet kuşları, hem renkleri hem de hareketleriyle oldukça sevimli canlılardır. Muhabbet kuşlarında cinsiyet ayrımı yaparken kullanılan yöntem oldukça basit. Muhabbet kuşlarının gagalarının hemen üstünde, burun deliklerinin olduğu bölüm, daima gaga ile farklı renklerdedir. Cere olarak adlandırılan bu bölüme bakarak muhabbet kuşlarında cinsiyet ayrımı kolayca yapılır. Cere bölümü mavi ve tonlarında olan muhabbet kuşları erkektir. Cere bölümü sarı ve tonlarında olan muhabbet kuşları ise dişidir. Ancak bu ayırım, muhabbet kuşunun erişkinliğe eriştiği 6 ile 8 aylık dönemden sonra gerçek ipucu verebilir. Erişkinliğe ulaşamamış yavru bir muhabbet kuşunun cere kısmı da tam olarak renklenmediği için cinsiyet ayrımı yapmak zordur.
Bu konuda detaylı yazıya buradan ulaşabilirsiniz: Muhabbet Kuşlarında Cinsiyet Ayrımı
Kanaryalarda Cinsiyet Ayrımı
Hemen tüm kuşlarda cinsiyet ayrımı için ilk kullanılan yöntem, kuşun vücut yapısı ve dış görünüşünün yanında sergilediği davranışların gözlenmesiyle mümkün olabilir. Gerek dış görünüşü ve gerekse davranışlarıyla kanaryalar da cinsiyet ayrımında önemli ipuçları veriyor. Dünyanın en iyi ötücüsü olarak da bilinen kanaryalar, bu özellikleri nedeniyle pek çok yetiştiricisi olan bir kuş türüdür. Daha güzel sesler elde edibilmek için daha yavru iken cinsiyetinin belirlenmesi ve bu yönde yetiştirilmek istenen kanaryalarda cinsiyeti belirlemede pek çok yöntem bulunmaktadır. Ancak biz bunlardan basit ve en çok kullanılan yöntemlerden bahsedeceğiz. Henüz yavruyken bir kanaryanın cinsiyetini belirlemek için, tüylenmemiş yavruları yuvadan alıp üzerinde yem yiyebilecekleri bir yüzey üzerinde sıralanır ve davranışlar gözlemlenir. Atlayan acele ile kaçan yavrular erkek, hiç hareket etmeyenler ise muhtemelen dişidir. Kanaryaya takılacak bilezik sırasında, orta parmağı diğer iki parmağından uzun olanlar erkek, orta parmağı diğer iki parmakla hemen aynı uzunlukta olanlar ise dişidir. Yetişkin bir kanaryanın cinsiyet ayrımında kullanılan yöntem ise kanaryanın alt ve üst gagasının birleşim çizgisinin göz hizasında olmasıyla erkek, gözler gaga çizgisi hizasının üstündeyse dişidir.
Güvercinlerde Cinsiyet Ayrımı
Güvercinlerde cinsiyet ayrımı genel olarak diğer tüm kuş gruplarında olduğu gibi gözleme ve dış görünüşe dayalıdır. Daha iri yapılı olanlar güvercinler erkek, vücutları daha narin yapılı olan güvercinler ise dişidir. Güvercinlerde cinsiyet ayrımını kolaylaştıran en büyük özelliklerinden biri de güvercinlerin ötmesidir. Eğer öten bir güvercin görüyorsanız bu güvercin erkektir. Dişi güvercinler genel olarak ötmezler.
