Dinozorlar Nasıl Yok Oldu? Dinozor Hakkında Bilgiler

Çenelerinin arasında ezdiği etten baş­ka bir şey yemeyen canavar etçil dinazor gene yiyecek peşindedir. Ne çare ki yiyecek son za­manlarda git gide azalmaktadır. Dev ya­ratıkta düşünebilme kabiliyeti olsaydı, dünyanın hızla değiştiğini anlardı, belki de yok olmazlardı. Ağaç­lar ve çiçekli bitkiler, milyonlarca yıl­dan beri tiranozor’un (bir dinozor tipi) et kaynağını mey­dana getiren otçul dinozor’ları besleyen bitki örtüsünün yerini almaktaydı. Yeni şartlara ayak uyduramayan otçul dinozor’lar hızla tükenmekte, böylece canavarın et sıkıntısı çekmesine sebep olmaktaydı. Dinozorlar bu şekilde yok olduğuna dair bir çok görüş bulunmaktadır.

KÜÇÜCÜK BİR BEYNİ VAR

Fakat tiranozor açlığına sebep ara­yacak değil ya. Zira bu dev dinozor’un küçük bir köpeğinkinden iri olmayan bir beyni vardı.

Dinozor diye tanınan sürüngenler gru­bu 180 milyon yıl önceki Mezozoik yani ikinci zaman’ın başlarında dünyada be­lirmiş ve 75 milyon yıl önceki Tebeşir Devri’nin sonlarına doğru yok olmuştur. Genel zannın aksine hepsi dev yapılı de­ğildi. İlk şekiller, yarısı kuyruk olmak üzere sadece 75 santim uzunluğundaydılar. Bu kertenkelemsi dinozor’lardan son­raları, kertenkelemsi kalça kemikli dinozor’lar ve kuşumsu kalça kemikli dinozorlar olmak üzere farklı iki büyük takım türedi. Karada ve suda yaşayan dev otçul dinozor’lar, daha çok arka ayaklarının üzerinde yürüyen korkunç etoburlar ve arka ayaklarının üzerinde koşan ve etçil veya hem etçil, hem ot­çul olabilen kuşumsu dinozor’lar ilk ta­kımdandı. İkinci takım ise, dört ayak üzerinde yürüyen otçul dinozor’ların, boy­nuzlu, zırhlı veya zırhsız olmak üzere üç türünü içine alıyordu.

Dinozor Türleri

Fakat dinozorların sayısız türleri ol­masına rağmen, halkça ismi tekrar tekrar duyulanlar birkaç tanedir. Başta korkunç etobur «tiranozor» gelir tabi. Onu «brontozor» takip eder. Dev yapı­lı, lâkin otçul olduğu için zararsız sa­yılabilecek bu dinozor’un ayakları gök gürültüsüne benzer sesler çıkartırdı. Brontozor ihtimal o kadar ağırdı ki, ayaklarının vücudunun altında ezilmesi­ni önlemek için, ancak mecbur olduğu zaman karada yürür, daha çok suda yü­rümeyi veya yüzmeyi tercih ederdi. Brontosor’la ilgili enteresan bir nokta da, uzunluğunun 21 metreyi bulmasına ve 25 veya 30 ton ağırlığında olmasına rağmen, sadece yarım kiloluk bir beyni ol­masıydı. Dinozor’ların hiç biri zeki sayılmaz­dı. En beyinsizlerinden biri de mutlaka «stegozor» dur. Brontosor gibi Jura Devri’nde yaşayan bu hayvan 6 metre uzun­luğunda, yani iri bir fil büyüklüğündeydi. Dört ayak üzerinde yürümesine rağ­men, ön bacakları arka bacaklarından çok daha kısaydı, sırtının ortasında ise iki sıra yaprağımsı ve üçgen biçimli dik levha bulunurdu. Kuyruğunun ucu öl­dürücü darbeler indirebilecek yapıda dört tane uzun ve keskin dikenle silâhlıydı. İşte bu korkunç görünüşlü canavarın ze­kâsı aynı irilikte bir filinkinin 80’de 1’i kadardı.

Karadaki Dinozor Gergedanların Atası

Gergedanımsı «dinozor Triseratops», tiranozor gibi 75-80 milyon yıl önceki Birinci Tebeşir Devri’nde yaşamıştır. Ta­rih öncesi çağlara ait filimlerde dinozor’ lar arasında görülen boğuşmaların, aynı devirde yaşamış olmaları dolayısıyla tiranozor’la triseratops arasında olması ihtimali kuvvetlidir. Bu boğuşmalarda kuvvetli zırhı, Triseratops’un imdadına yetişmiş olsa gerektir. Ayrıca uzun ve sivri boynuzları da tiranozor’un işini güç­leştirmiş olmalıdır. Sadece boynunun alt yüzü tehlikeye açık olan bu gergedanla­rın atası, 6-9 metre uzunluğunda ve kal­çalarından sonra 240 santim boyundaydı. Papağan gagalı muazzam kafası ve boynu ile omuzlarında havaya dikilen yakası, hayvanın tekmil uzunluğunun üç­te birini kaplıyordu.

Su dinozorları

Karada yaşayan bu dinozorlardan baş­ka su hayvanları olan «pleziozor» lar üzerinde de durulmaya değer. Pleziozor kısaca, bir kaplumbağa vücudundan ge­çirilmiş bir yılan olarak tarif edilebilir. Kara dinozorları gibi 75 milyon yıl ön­ceki Tebeşir Devri’nin sonunda tükenen pleziozor’lar, 15 metre uzunluğunda ola­bilen iri yaratıklardı. Suyun yüzünde küreğimsi yüzgeçlerinin yardımıyla dola­şırken garip bir manzara meydana getir­miş olmalılar.

Havadaki Dinozor

İkinci ilginç grup dinozor kardaki ve sudaki egemenliklerini havada tamamlayan «pterodaktil» ler, yani uçar ejderlerdi. Bu garip sürüngenimsi yara­tıkların kanatları dev bir kertenkeleyi hatırlatır. Pterodaktil’ler uçmalarına rağ­men, gerçek uçar sürüngenlerdi. Bir ke­re kanatları tüysüz olup sadece deriydi. Gaga yerine çeneleri vardı ve bu çeneler bol sayıda sivri ve et çiğneyen dişlerle doluydu. Bazı pterodaktiller serçe irili­ğinde olduğu halde, bazılarının açılmış kanatlarının eni 7,5 metreyi buluyordu. Dünya bu canavarların pençesindeyken, Allah’tan insanoğlu doğmamış. Dinozor’larla akrabalarının neden soylarının tü­kendiği sık sık akla gelen sorulardan biridir. Paleontoloji bilginleri, dinozor’ların tükendiği çevrelerde memelilerin çoğalmakta olduklarına ve üstün zekâla­rı ve çevreye uyma kabiliyetleri sayesin­de sürüngenlerle aralarındaki yarışı kazandıklarına işaret etmektedir. Dinozor’ların dünyayı egemenlikleri altında tut­tukları 10 milyon yılın içinde dünyada birtakım değişmelerin ortaya çıktığı da muhakkaktı. Otçul dinozorlara yiyecek sağlayan bir zamanların gür bitkili tro­pikal ovaları engebeli arazi, sert ağaç­lı orman halini almakta, iklim de serin­leyip kuruyarak sürüngenlere elverişli olmayan bir şekle girmekteydi. Uygun şart­lı bazı bölgelerde timsahlar ve alligator’lar yaşayıp günümüze kadar gelmeyi başardılar, fakat karadaki, sudaki ve ha­vadaki canavarların çoğu bir daha geri gelmemek üzere yok oldular.

Dinozorların neden yok oldu, belki tek bir sebebi yoktur ama yaşasalardı özellikle bazı türlerinin evcil olduğunu düşünebilirdik. Peki evcil bir dinozor ile ne yapardınız ? :)