Tavşanlar

Tavşanlar: Hayvanlar Dünyasının Ürkek Canlıları

4.2/5 - (45 votes)
Dünyadaki en zararsız ve barışsever hayvanlar arasında yer alan tavşanların, ada tavşanlarının ve pikaların saldırıcı bir harekette bulundukları veya hücuma kalkıştıkları görülmemiştir. Bu ufak hayvanların tavşanların özellikleri arasında vahşet, yırtıcılık veya kin gibi niteliklerin yeri yoktur. Kalın ve sağlam dişleri olmasına rağmen, hayatları tehlikede olduğu zaman bile pek ender olarak ısırırlar. Bir çok türleri evcilleştirilmiştir. Eğer sizin de evcilleştirilmiş bir tavşanınız varsa tavşan isimleri için bu yazıya bakabilirsiniz.
Tavşanların özelliklerinin, atlamada işlerine yarayan iri alt bacaklar ve ayaklar, küçük kuyrukları ve uzun kulakları olduğunu herkes bilir. Tavşanı, ada tavşanından ve her ikisini pikalardan ayırt etmek kolay iş değildir. İlk iki tür genel olarak pikadan daha iyidirler. Bu ikisinin arasındaki başlıca fark ise, tavşan yavrularının çıplak ve kör olarak, ada tavşanı yavrularının ise doğuştan daha iyi gelişmiş, kürklü ve görür olarak dünyaya gelmeleridir. Pikalar bunlardan daha ufaktır, kulakları daha kısa, ön ve arka bacakları eş uzunluktadır, kuyrukları da yoktur.
Türkiye ile Birleşik Amerika’da tavşanlarla ada tavşanları arasında fark gözetilmeyip hepsine kısaca tavşan denilmektedir.

Tavşanlar niçin bizim için önemlidir?

Tavşanların büyük ekonomik önemi vardır. Birçokları mahsüle ve bitkiye zarar verirse de, bir besin ve giyim kaynağı olarak insanlar için çok yararlıdır. Tavşanlar çok eski tarihlerden beri evcilleştirilmektedirler. Önce İvedik yarımadasında yetiştirildikleri sanılıyor. Tarihçiler onların, bundan hemen 2000 yıl önce İspanya’dan Roma pazarlarına getirildiklerini yazıyorlar. Bütün evcil tavşanlar adi Avrupa Tavşanının soyundandır.
Bir çok tavşan türleri çeşitli maksatlarla yetiştirilmektedir. Belçika Ada Tavşanı, Dev Flaman ve yeni Zelanda Beyaz Tavşanı özellikle Avrupa’da eti için beslenir. Her yıl İngiltere’ye 10.000 ton tavşan ithal edilir. Tavşan eti beyaz, sıkı ve lezzetlidir.
Tavşanların özellikleri arasında kürkleri de bulunur. Tavşan kürkleri daha değerli kürklerin taklidi olarak işe yaradıkları için, kürk piyasasında rağbet görürler. Şapka fötr türlerinin büyük bir kısmı da tavşan kürkünden yapılmadır.
Son yıllarda tavşanlar ayrıca yün endüstrisi için üretiliyorlar Ankara tavşanlarının 13-20 santim uzunluğundaki yünü kırpıldıktan sonra bir sene içinde tamamen yenilenir. Bir tek tavşan yılda 350 375 gr yün verir. Tavşan yünü hafiftir ve sıcak tutar.

Tavşanlar ve folklor

Tavşangiller çeşitli devirlerde çeşitli memleketleri folkloründe önemli bir rol oynamışlardır. Mesela Hristiyanların Paskalya kartlarında hemen daima bir tavşan yer alır. Tavşanlarla ilgili bir çok efsane vardır. Almanlar tavşanların önceden bir kuş türü olduğuna inanırlar. Bu bereketli hayvanlarla kışın sonunda tabiatın yeni baştan doğuşu arasında ilgi görülmesi normaldir.
Güney Amerika Kızılderilileri Büyük Ada Tavşanı’na evrenin yaratıcısı gözüyle bakarlardı. Sofi Hindular ayın üzerindeki lekelere bakınca, bir tavşan gördüklerini sanırlar. Eski Sanskrit efsanelerinde ayda yaşayan ve bütün dünyadaki soydaşlarının kralı olan bir tavşandan bahis vardır.
Bazı Avrupa köylülerinde, ada tavşanın, ekinin ruhu olduğu inanışı hakimdir. Bir zamanlar hasatta biçilen son buğday destesine tavşan şekli verilir ve bu buğdaylar törenlerde kullanılırdı.
Fakat tavşanları uğursuz kabul eden bölgeler de bulunmaktadır. Bugün bile bir çok kimseler bir tavşanın karşılarına çıkmasını uğursuzluk sayarlar. Türkiye dahil yakın Doğu’da evde tavşan beslemeden uğursuzluk getirdiğine inanılır.

Tavşanlar Kemirici Değildir

Tavşangillerde başlıca iki aile vardır. Pikalar (Ochotonidae) tavşanlarla, Ada Tavşanları ise Leporidae ailesini meydana getirir. Tavşanların özellikleri arasında eskiden kemirgen olmaları da sayılırdı. Fakat kemiricilerin keskiye benzeyen ön dişleri özelliğini paylaşırlarsa da, bu benzerlik, iki cins arasındaki bir yakınlıktan çok, bir tesadüfün sonucudur.
Tavşangillere en çok kuzey yarım küresinde rastlıyoruz. Bunların büyük bir kısmı ise Kuzey Amerika’dadır. Bununla beraber tavşanlar, Madagaskar ile Avusturalya bölgesi dışında, dünyanın daha pek çok yerinin yerlisidirler.
Avustralya’ya 1859 yılında salıverilen 24 Avrupa tavşanının soyu öylesine çoğalmıştır ki, Avustralya ovaları bugün tavşan nüfusu tarafından sömürülmek tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu memleket, afet halini alan hayvanı kontrol altında tutmak için giriştiği masraflar bir yana, sırf tavşanların pisboğazlığı sebebiyle yılda 1 milyar liralık zarara uğramaktadır. Ayrıca tavşanları imha etmek için İthal edilen tilkiler de çoğalarak başlı başına bir afet halini almıştır.
Şimdi yalnız tavşanlar için öldürücü olan bir virüsle aşılanan bir çok tavşanlar, hemcinslerinin arasına karıştırıp hastalığı onlara da bulaştırmaları için serbest bırakılmışlardır. Bu çalışmanın neticesi henüz tam olarak alınmış değildir.

Ankara Tavşanının Özellikleri

Tavşanların içinde en değerlilerinden olan Ankara Tavşanı bembeyaz tüylü, kırmızı gözleri ile dikkati çeker. Çok değerli olan tüyleri yüzünden bu sevimli hayvan özel olarak yetiştirilip çoğaltılmaktadır. Cins bir Ankara Tavşanı’ndan iki ayda bir 350 grama yakın tüy elde etmek mümkündür.

Yorum Yaz