Vatoz’un anavatanı Güney Amerika’dır. Vatozlar için ideal su sıcaklığı 22-28 derece arasıdır. Bu sıcaklıkların birkaç derece aşağısı ya da yukarısı Vatozları pek etkilemez. Pek çok Vatoz çeşidi olmakla beraber genel olarak en fazla 40 cm. boyuna ulaşırlar.
Cüce Vatoz
Vatoz balıkları, görünüşlerinin aksine barışçıl ve sakin balıklardır. Sakin balıklar oldukları için diğer türlere zarar vermezler. Hatta o kadar sakinlerdir ki, kendilerine saldıran bir balık olsa bile hiçbir şey yapmazlar. Vatozların özel bir ağız yapısı vardır. Akvaryumda aşırı güneş ışığı altında oluşan yosunlanmaları ve bitkili Akvaryumların camında oluşan yosunları Vatozlar bu özel ağız yapıları yardımıyla mükemmel bir biçimde temizlerler. Bu şekilde hem Akvaryum temizlenmiş olur, hem de Vatozlar beslenmelerini gerçekleştirir. Buradan da anlaşılacağı üzere Vatozlar otçul balıklardır.
Vatoz’un ömrü 15 yıldır. Çok çeşitli Vatoz türü olmakla beraber, Akvaryum ortamında en bilinen türleri Leopar Vatoz ve Cüce Vatoz‘dur.
Leopar Vatoz
Vatozlar ürerken mağara ve karanlık ortamları tercih ederler. Bundan dolayı Akvaryumda mutlaka böyle yerler hazırlanmalıdır. Vatozlar yavrularken, onları ayrı bir Akvaryuma almak daha güvenli olur. Yavrular ergenliğe ulaştıktan sonra tekrar normal ortama alınabilirler. Vatozlarda dişi-erkek ayrımı biraz zordur. Üremelerine Akvaryum ortamında pek rastlanmasa da düz yumurta dökerek yavrularlar. Ortalama olarak bakıldığında 50’yi geçkin Vatoz çeşidi vardır. Leopar ve Cüce Vatoz, artemia ve toz yemler ile beslenebilir.
Cüce Vatozlar en az 100 litrelik Akvaryumlarda, Leopar Vatozlar ise, en az 500 litrelik Akvaryumlarda beslenmelidir.
